Zorunlu cehalet

AKP'nin uygulamaya geçirmek istediği eğitim modeli kamuoyunun tepkisini çekmeye devam ediyor. Eğitim sisteminin kağıt üzerinde 4+4+4 yıldan oluşacağı, ama pratikte 4 yılla sınırla kalacağı söyleniyor. Peki dünyada gelişmiş ülkeler nasıl bir eğitim modeli izliyor?

Eğitim sistemlerinin başarısıyla ünlü olan gelişmiş ülkelerde zorunlu eğitim ortalama 10 yıl civarında. Evden eğitime çoğu ülkede izin verilmiyor. İşte o ülkelerden örnekler:

ABD'de eyaletlere göre değişmesine rağmen çoğu eyalette 6-18 yaş arası eğitim zorunlu. Eğitim eyaletlere göre 8+4, 6+6 veya 5+4+3 olarak değişiyor. ABD öğretmenler sendikası The National Education Association evden eğitimin dindar bir nesil yetiştireceğini söyleyerek bu uygulamaya karşı çıkıyor. Sendikaya göre evden eğitim sistemine geçilmenin yol açacağı gelişmeler arasında:

    *  “Eğitimin akademik seviyesinde ve öğrencilerin öğrenme yöntemlerinde yetersizlik
    *  Yaşıtlar ve arkadaşlar arası sosyalleşme eksikliği
    *  Farklı etnik ve dini kökenlerle bir araya gelmeme sonucunda toplumsal toleranssızlık
    *  Toplumsal ve dini konularda radikal görüşlere sahip gençlerin yetişmesi” bulunuyor.


Norveç'te eğitim 6-16 yaş arasındaki tüm çocuklar için zorunlu. 1990'larda uygulamaya konan bu sistem sayesinde ülkede ilköğretime katılım yüzde 99.99'a okuma yazma oranı yüzde yüze ulaştı. İlköğretimin 7 yıl sürdüğü ülkede 3 yıl ortaokul 3 yıl da lise eğitimi veriliyor. 16 yaşında biten ortaokul eğitiminin ardından zorunlu olmayan lise eğitimi de alındığında 19 yaşında liseden mezun olunuyor. Üniversite programları ise 3 yıl sürüyor.

İsveç'te eğitim 6-16 yaş arası çocuklar için zorunlu. Gençler 16-19 yaş arasında liseye gidiyor, ancak lise eğitimi zorunlu değil. Evden öğretim çok istisnai durumlar dışında yasak. Anaokulu ise 1 yaşından itibaren başlıyor, ama zorunlu değil.

Danimarka'da da diğer İskandinav ülkelerinde olduğu gibi 10 yıllık zorunlu eğitim var. Ülkenin yüzde 82'si 16 yaşına kadar zorunlu eğitim aldıktan sonra eğitim hayatına lise ve üniversitelerde devam etmiş.

Finlandiya'da 7-16 yaş arası çocuklar için 9 yıllık eğitim zorunlu. Okula uzak taşra bölgelerinde çocuklara ücretsiz ulaşım servisleri sağlanıyor. Tamamen ücretsiz olan eğitim sisteminde öğle yemekleri de okul tarafından veriliyor. 16-19 yaş arasında meslek lisesi veya akademik lise okuyan gençler buradaki seçimlerine göre 19 yaşında üniversite veya meslek yüksek okuluna devam ediyorlar.

Almanya'daki zorunlu eğitim eyaletlere göre değişiklik gösterebiliyor. Bazı eyaletlerde 6 yıl, bazılarında 4 yıl süren ilköğretimin ardından çocuklar 16 yaşına kadar ortaokula gidiyor. 16 yaşında ortaokuldan mezun olan çocuklara 3 yıl lise eğitimi veriliyor.

İtalya'da zorunlu eğitim 6-16 yaş arasındaki 10 yılı kapsıyor. 4 yıllık ilköğretimin ardından 3 yıllık ortaokul ve 5 yıllık lise eğitimi geliyor.

Japonya'da ilk ve orta öğretim zorunlu. 6+3 olarak düzenlenen bu iki aşamanın ardından 3 yıllık lise geliyor. Lise eğitimi zorunlu olmasa da ülkenin yüzde 98'i lise programını da bitiriyor.

Avustralya'da zorunlu eğitim 5 yaşında başlıyor. 7 yıllık ilkokulun ardından 6 yıllık lise eğitimi geliyor.

ŞİMDİ NE OLACAK?

Eğitim-Sen ve CHP'ye göre 4+4+4 sistemine geçilmesi şu sonuçları doğuracak:

    * Çocuk gelin sayısında artış
    * Zorunlu eğitimin fiilen 4 yıla inmesi
    * Çocukların 11 yaşında okulu bırakıp çıraklık yapması
    * İmam Hatip liseleri teşvik edilecek


CHP: KIZLAR EVE KAPATILACAK

CHP İstanbul Milletvekili ve Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi dün bir basın açıklaması yaparak AKP'nin 4+4+4'lük teklifini eleştirdi. Yürürlükte olan 8+4'lük eğitim sisteminin 13 yılda okullanma oranını yüzde 85'ten yüzde 98'e çektiğini vurgulayan Hamzaçebi 4+4+4'lük sistemde sadece ilk dört yılın zorunlu olacağını, ikinci dört yılın ise evden eğitim verileceğini hatırlatırken bu sistemin çıraklık yaşını 11'e indirmekten başka bir şeye yaramayacağını söyledi.

HAYDİ KIZLAR EVE, ERKEKLER TAMİRHANEYE

Bu sistemin kızları eve kapatıp erkekleri de tamirhaneye yollayacağının altını çizen Hamzaçebi “Bu çocuk gelinlerin önünü açmaktır. Çocuklar sosyal problemler yaşacaktır. Türkiye'nin de imza attığı Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne göre çocuklar anne babasının malı değil, görüşleri alınması gereken bireylerdir. Ancak AKP diğer yasal düzenlemelerde yasanın öznelerinin görüşünü almadığı gibi bu yasada da çocukların görüşünü almamıştır” diye konuştu.

EĞİTİM-SEN: 'İMAM HATİPLER TEŞVİK EDİLECEK'

AKP hükümetinin zorunlu 8 yıllık eğitim sistemini 4+4+4 formülü ile 4 yıla indirecek olmasına eğitim emekçilerinden tepkiler gelmeye devam ediyor. İzmir’de İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde basın açıklaması yapan Eğitim-Sen’e bağlı şubeler ise düzenleme ile imam hatip okullarının da teşvik edildiğini belirttiler.

Yasaya karşı olduklarını eğitim sisteminin bilimsel araştırmaların da önerdiği gibi okul öncesinde iki yıl, daha sonra dokuz yıl ilköğretim ve dört yıl da orta öğretim olması gerektiğini söyleyen Eğitim-Sen üyeleri, AKP’nin son hamlesinin başbakanın ‘dindar bir nesil yetiştireceğiz’ sözlerinin arkasını doldurmaya yönelik olduğunu da belirttiler.

Yıllardır sürekli değiştirilen eğitim politikaları nedeniyle eğitim sisteminin yap-boz tahtasına çevrildiğini, şimdi de iktidar partisinin önerisiyle zorunlu eğitimin kendi içinde kademelendirilerek 12 yıla çıkarılacağının iddia edildiğini söyleyen Eğitim-Sen üyeleri, asıl amacın bu olmadığını tüm toplumun aslında ne yapılmak istendiğini anladığını belirttiler.

Zorunlu eğitimin kesintisiz olarak ve bilimsel, demokratik bir şekilde verilmesi gerektiğini söyleyen Eğitim-Sen’liler, “ Tüm toplumu yakından ilgilendiren böylesine önemli bir konuya yönelik politikalar belirlenirken, bilimsel veriler ve somut ihtiyaçlar üzerinden belirlemeler yapılması gerekmektedir. Başbakan’ın “dindar nesil yetiştirme” özlemleri ve siyasi iktidarın ideolojik tercihlerinden hareketle eğitim sistemi ve öğrencilerin geleceği ile oynanmak istenmesi kabul edilemez. Eğitime “kazı kazan” mantığı ile bakarak günü kurtararak kazançlı çıkacağını sananlar, koskoca bir geleceği kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya olduğumuzu görmek istememektedir. Eğitim Sen, gün geçtikçe paralı hale getirilen eğitim hizmetlerinden herkesin eşit ve parası olarak yaralanmasını talep etmekte, eğitim sisteminin her yaştan öğrencilerimizin daha nitelikli, laik, bilimsel ve demokratik bir eğitim sürecinden geçmesini sağlayacak biçimde yeniden düzenlenmesini savunmaktadır.

Öğrencilerimiz, okul öncesi ve ilköğretim süresince ilgi ve yetenekleri doğrultusunda rehberlik ve yönlendirme eğitimi almalı ve hangi mesleğe yöneleceklerini siyasi iktidarın tasarrufları değil, bizzat kendileri belirlemelidir. Mesleğe yöneltme uygulamaları, AKP’nin hedeflediği gibi “dindar nesil yetiştirme” hedefiyle değil; eğitim sisteminin laik, bilimsel ve demokratik bir temele dayandırılarak gerçekleştirilmelidir” şeklinde açıklama yaptılar.

GÜLSEN CANDEMİr

BİRGÜN