'YANAN 11 İŞÇİ KÂR HIRSININ VE DENETİMSİZLİĞİN KURBANIDIR'

TMMOB İSTANBUL İL KOORDİNASYON KURULU RAPORU: YANAN 11 İŞÇİ KÂR HIRSININ VE DENETİMSİZLİĞİN KURBANIDIR



Esenyurt‘ta 11 Mart 2012 tarihinde 11 insanımızı şantiye kamp alanında çıkan yangın sonucunda kaybetmiş bulunuyoruz. Acımız büyüktür. Bu facianın sorumlularının ortaya çıkarılması, benzer facialar yaşanmaması ve işçilerin sağlıklı ve güvenli şartlarda barınmasının sağlanabilmesi için bir rapor hazırladık. Raporu kamuoyuyla paylaşmayı görev biliyoruz.

12 Mart 2012 tarihinde Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi ve Mimarlar Odası Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği tarafından bir inceleme grubu oluşturulmuştur. Heyetin inceleme yapabilmesi için 12 Mart günü savcılığa dilekçe verilmiştir. Sözlü olarak savcılıktan "inceleme yapılabileceği" cevabı alınması üzerine olay yerine hareket edilmiştir. Ancak söz konusu inceleme 14 Mart tarihine kadar çeşitli gerekçelerle engellenmiş, bu tarihten sonra yapılabilmiştir.

Olay Özeti: 11 Mart 2012 tarihinde saat 21.00 sıralarında eski Tatilya eğlence merkezinin bulunduğu yerde yapılmakta olan 300.000 m² inşaat alanlı Marmara Park AVM Şantiyesi‘nde çalışan işçilerin bir bölümünün kaldığı kamp alanında yangın çıkmış, yangında 3 çadır yanmış ve 11 işçi hayatını kaybetmiştir. Hayatını kaybeden işçilerin isimleri aşağıdaki gibidir.

Ege Bayram Pehlivan (48), Çetin Coşkun (42), Seyfettin Topal (38), Abdurrahman Demir (42), Sevdin Özen (28), İsa Topal (22), Ahmet Yağal (30), Barış Kıyak (30), Hakim Alican (46), Fatih Acun (24), ve Ahmet Keskin (47).

Yatırım hacmi 220 milyon euro olan Marmara Park AVM‘nin ortakları ise Ece Türkiye, Deutche Bank‘ın yatırım şirketi DWS, Finansbank, İş GYO ve Kayı İnşaat firmalarıdır. Ece Türkiye, 16 ülkede faaliyet yürüten ve 2000 yılında Türkiye‘de faaliyete başlayan dünya çapında 137 Türkiye‘de ise 10 AVM yöneten bir şirkettir. Kayı inşaat ise 1991 yılında kurulan, 2006 yılından itibaren enerji sektörüne giren ve 25 farklı bölgede yatırım yapan büyük ölçekli bir firmadır.

AVM‘nin inşaatı 1 Mart 2011‘de başlamış yaklaşık dört bin işçi çalıştırılarak yürütülmüştür.

İnşaat sektörü, tüm kenti bir şantiye alanına dönüştüren bir sektördür. Dağınık çalışma alanı ve esnek çalışma biçimleri ile denetimin güçlükle gerçekleştiği bir yapı arz etmektedir. İşçilerin önemli bir kısmı taşeron firmaların günlük ya da belirli süreyle çalıştırdığı bireylerden oluşmaktadır. Göçmen işçilerin de sıkça rastlandığı bir alandır. İşçilerin çalışma yerleri ile barındıkları yerler aynı derecede korunaksız ve çoğu zaman içiçe geçmiştir. Yangının yaşandığı kamp alanında da 20-30 işçinin aynı anda ranza sistemiyle barınması, söz konusu sistemin tipik bir örneğidir. İşçilerin ücretleri ise genellikle günlük çalışmalarının bedeli olarak yevmiye şeklinde ödenmektedir. Sigortaları ise sektörün esnek emek sürecinden beslenen bir yapının doğal sonucu olarak oldukça belirsizdir. Söz konusu olayda da örneği görülen işçilerin kaza sonrasında sigortalanması yine oldukça tipik bir durumdur.

11 işçinin yaşamını yitirmesi ders olmalı, yaşanan bu "iş cinayeti" son olmalı, hükümet ve yerel yönetimler acilen önlem almalı, meslek örgütleri ve sendikalarla tüm süreç paylaşılmalı yeni bir yasal düzenleme tüm tarafları içine alacak şekilde ele alınmalıdır.

ÖNERİLER

 

•Şantiye ve işçilerin barınmasına yönelik planlanan alanların yönetmelik, tüzük ve yasalar çerçevesinde projelendirilmesi sağlanmalı, ilgili kurumlar tarafından proje onaylanmalı ve faaliyete geçmeden önce projeye bağlılığı denetlenerek ruhsat verilmek suretiyle şantiyelerin ve işçilerin kalacağı kamp alanlarının kullanılmasına müsaade edilmelidir.

•Yapı denetim görevinin yasada müteahhit firma tarafından anlaşılan özel şirketlere bırakılmış olması bir handikaptır. Yapı denetiminin inşaat şirketlerinden bağımsız olarak ve kamusal olarak yapılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

•İş güvenliği uzmanlarının ve işyeri hekimlerinin işverene ekonomik ve özlük hakları açısından bağlı olması da bu uzmanların görevlerini yeterli şekilde yerine getirmesi önünde engeldir. Mesleki bağımsızlığı sağlayacak düzenlemeler yapılmalıdır.

•Devlet birimlerinin (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Belediye, İtfaiye) denetimleri ve yaptırımları artırılmalıdır.

•İşçilerin çalışma ve barınma koşulları üzerinde söz ve karar sahibi olmaları sağlanmalıdır.


TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu

Marmara Park Şantiyesi Yangın İnceleme Heyeti :

Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi

Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi

Mimarlar Odası Trakya Büyükkent Bölge Temsilciliği

*Raporun tam metnineadresindenulaşılabilir.

Bir Gün